پروژه ساخت هواپیمای 100 تا 150 نفره در سال 1391 به تصویب شورای علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) رسید و مقرر شد تا این طرح در سه مرحله صورت گیرد.

طراحی مفهومی، طراحی اولیه و طراحی جزئی سه مرحله طراحی هواپیمای 150 نفره است که هریک از این مراحل دارای جدول زمانبندی خاصی است.

وزن پیش بینی شده برای برخاست این هواپیما 76.7 تن و وزن فرود آن 68 تن و برد آن 3850 کیلومتر است.

برخی بررسی ها حاکی از آن است که 57 درصد نیازهای هواپیماهای تجاری در دنیا از نوع هواپیمای 150 نفره است.

در روزهای اخیر منوچهر منطقی رییس سازمان صنایع هوایی ایران از اتمام فاز طراحی مفهومی هواپیمای 150 نفره با رعایت ضوابط و مقررات بین المللی خبر داد.

دکتر علیرضا جهانگیریان در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا در این زمینه اظهار داشت: البته نظارت بر استانداردها در مرحله طراحی مفهومی توصیه خاصی ندارد و سازمان هواپیمایی کشوری در این زمینه بیشتر در روند کارها قرار گرفته است.

رییس سازمان هواپیمایی کشوری خاطرنشان کرد: این سازمان استانداردهای بین المللی که از سوی اتحادیه بین المللی هواپیمایی – ایکائو- استانداردهایی برای طراحی وساخت هواپیما و نیز هر مجموعه و مرکزی که اقدام به ساخت هواپیما کند باید از مراجع طراح کشور سازنده مرجع ذیصلاح که در ایران سازمان هواپیمایی کشوری است تایید کنند.

وی توضیح داد: شرایط و الزامات بخش های مختلف هواپیما از سوی ایکائو مشخص است، این الزامات معمولا مورد قبول کشورهاست و در ایران نیز به تصویب هیات وزیران رسیده است و سازمان هواپیمایی کشوری براساس این الزامات بخش های مختلف هواپیمای ساخته شده را تایید می کند.

جهانگیریان در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه آیا سازمان هواپیمایی کشوری آزمایشگاه مرتبط با این موضوع را دارد یا خیر گفت: خیر، اما بخش های طراحی و ساخت و نیز مراکز طراح و سازنده قطعات باید از سازمان هواپیمایی کشوری مجوز دریافت کنند.

وی افزود: سازمان هواپیمایی کشوری برای چک کردن موارد مختلف نیاز به آزمایشگاه ندارد بلکه خود شرکت یا مرکز سازنده با انجام تست های مورد نیاز نتایج را به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام می کند.

جهانگیریان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر امکان وجود موارد غیر کارشناسی در نتایج آزمایش گفت: سازمان هواپیمایی کشوری یا خود قانع می شود و یا دستگاه سومی را مسوول تایید صلاحیت و تست محصولات تولید شده می کند.

***هدف اصلی دستیابی به تکنولوژی ساخت هواپیماست نه تولید 100 درصد

رییس سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کرد: هدف این پروژه طراحی و ساخت 100 درصد این هواپیما در داخل کشور نیست بلکه دستیابی به تکنولوژی طراحی و ساخت هواپیمای 150 نفره است.

**مشارکت بین المللی برای ساخت هواپیما تا دو سال آینده

وی در عین حال گفت: احتمالا در مرحله ای نیز باید از شرکت های خارجی با سابقه دارای فناوری پیشرفته در این زمینه دعوت به همکاری کرد.

رییس سازمان هواپیمایی کشوری پیش بینی کرد: احتمالا باید حداکثر تا دو سال آینده مشارکت برای ساخت هواپیمای 150 نفره آغاز شود تا این مرحله به صورت جدی پیگیری شود.

وی تاکید کرد: البته مشارکت بین المللی نیازمند شرایط بین المللی مساعد است و اینکه تحریم ها در بخش صنعت هواپیمایی علیه ایران برداشته شود.

***هنوز آنچه را که باید فرابگیریم بسیار زیاد است

جهانگیریان با تاکید بر اینکه باید به گونه ای رفتار کرد که در زمان درخواست برای مشارکت های بین المللی توان علمی خود را گسترش داده باشیم گفت: این امر نیاز به تجربه و زیرساخت دارد؛ ارتقای توانمندی ها در حال توسعه است اما هنوز ما آنچه که راباید فرابگیریم بسیار زیاد است.

چندی پیش منوچهر منطقی مدیر عامل سازمان صنایع هوایی از اعلام آمادگی متخصصان ایرانی خارج از کشور برای همکاری در این طرح خبر داده بود.

وی بدون ذکر نام متخصصان ایرانی خارج از کشور و زمینه طراحی آن ها به ایرنا گفت: یک فراخوان بین المللی برای اجرای مرحله مفهومی هواپیمای 150 نفره داده شده است و پس از آن تعداد قابل توجهی از ایرانیانی که در مراکز هواو فضای معتبر دنیا مشغول به کار هستند، برای شرکت در این طرح اعلام آمادگی کردند که این موضوع در قالب شبکه سازندگان هواپیمای ایرانی مورد پیگیری قرار گرفته است.

مجری طرح طراحی و ساخت هواپیمای 150 نفره سازمان صنایع هوایی است و 5 دانشگاه صنعتی و پارک علم و فناوری در اجرای آن همکاری می کنند.

براساس گزارش های رسانه ای در طراحی موتور این هواپیما دانشگاه علم و صنعت مجری اصلی است با این حال با یک شرکت بین المللی فعال در ساخت موتور هواپیما، برای طراحی و ساخت موتور هواپیمای 150 نفره، پیش مذاکراتی صورت گرفته است.

گروه پژوهشی ˈاویونیکˈ دانشگاه صنعتی اصفهان متولی طراحی و تولید بخش اویونیک این هواپیما است و در این زمینه یک پژوهشگاه جداگانه ایجاد کرده است.

سامانه الکترونیکی هواپیما را اویونیک می گویند. این سامانه شامل مجموعه دستگاههای ناوبری است که در کابین روبروی خلبان قرار دارد و اطلاعاتی نظیر موقعیت باند فرودگاه و دیگر موارد مورد نیاز تیم پروازی را در اختیار آنها قرار می دهد.

طراحی بال این هواپیما به پارک هوافناور پارس و بدنه و نیز هماهنگی بخش های مختلف نیز به دانشگاه صنعتی امیرکبیر محول شده است.

البته بخش موتور هواپیما قرار است تا در دو محور دنبال شود.

منطقی مدیرعامل سازمان صنایع هوایی در این زمینه گفته است: با توجه به استانداردها و رویه های فعال در جهان ما بر تولید دو نوع موتور تاکید داریم، یکی از آن ها تولید موتور در داخل کشور است ،اما اگر این امر به نتیجه نرسد با یک مجموعه خارجی مذاکراتی را انجام داده ایم تا بتوان با همکاری این بخش به طراحی موتور هواپیمای 150 نفره دست یابیم.